Nederland kent steeds meer bruggen waarvan de actuele status (omhoog of omlaag) wordt doorgegeven aan de Nationale Databank voor Wegverkeer (NDW). Deze statusinformatie is geschikt om weggebruikers en schippers tijdens hun reis te informeren over de actuele stand van de brug. Bovendien zijn de data, op een aantal locaties, geschikt om de status kort van tevoren te voorspellen.

Deze statusinformatie moet positief bijdragen aan de doorstroming en verkeersveiligheid. Immers, wanneer weggebruikers in-car worden gewaarschuwd voor een openstaande brug, kunnen ze vroegtijdig actie ondernemen en bijvoorbeeld snelheid minderen of omrijden.

Rijkswaterstaat Noord Nederland heeft Keypoint een verkennend onderzoek laten uitvoeren naar de effecten van deze informatie op weggebruikers. De onderzoeksvraag was: welk gedrag vertonen weggebruikers nadat ze worden gewaarschuwd voor een open brug? Keypoint heeft het onderzoek in het voorjaar van 2019 uitgevoerd onder gebruikers van twee navigatie-apps.

In totaal waren vier bruggen bij het onderzoek betrokken:

• Driebondsbrug (Groningen)
• Knijpsbrug (Hoogezand)
• Eilandbrug (Kampen)
• Coenecoopbrug (Waddinxveen)

Het project is inmiddels afgerond, met interessante resultaten: de waardering van de informatie door weggebruikers was bijna unaniem zeer hoog. Verder blijkt de statusinformatie in sommige gevallen inderdaad effect te hebben.

Opzet onderzoek
Bij de pilot waren twee verschillende navigatieapps betrokken. Beide apps meldden hun gebruikers via een pop-up dat de brug open stond. Van de ene app gebruikten we floating car data, gegenereerd door de smartphones van de gebruikers. Aan gebruikers van de andere app vroegen we een enquête in te vullen.

De floating car data hebben we gebruikt om het snelheidsverloop van weggebruikers (met en zonder melding ) te onderzoeken: Vertragen mensen geleidelijker, of accelereren mensen naar een minder hoge snelheid? Om dit in kaart te brengen hebben we mensen afwisselend wel en geen melding gestuurd. Zo konden we een goede vergelijking maken tussen het snelheidsverloop met en zonder melding.

Via de enquêtes hebben we gevraagd hoe men de meldingen waardeert en welke actie de weggebruikers hebben ondernomen naar aanleiding van de melding: rijden ze om, remmen ze eerder af, of doen ze niets? Deze enquêtes hebben we gedurende de looptijd van het onderzoek laten verspreiden. Vanwege verkeersveiligheidsredenen konden gebruikers de enquête na hun rit invullen.

Resultaten
Het onderzoek heeft 3 maanden gelopen. In die periode hebben we enkele duizenden metingen geanalyseerd. Ook hebben enkele tientallen gebruikers de enquêtes ingevuld.

Uit de resultaten blijkt dat op meerdere bruggen te zien is dat weggebruikers eerder - en soms ook vloeiender/minder abrupt - afremmen of minder snel optrekken wanneer zij een melding hebben gehad. Er is dus op meerdere bruggen een significant, doch klein effect zichtbaar op het rijgedrag. Daarmee is het waarschijnlijk dat meldingen de verkeersveiligheid positief beïnvloeden.

Uit de enquêtes bleek dat circa 40% van de weggebruikers actie heeft ondernomen op basis van de melding. Mensen reden bijvoorbeeld om, of gaven aan de brug rustiger te naderen. Tot slot gaf twee derde van de respondenten aan zeer tevreden te zijn over de getoonde informatie.

Tot slot
Uit het door Keypoint uitgevoerde verkennende onderzoek blijkt dat in-car meldingen van open bruggen een effect kunnen hebben op het gedrag van weggebruikers: effecten zijn een rustiger nadering van de brug, of een meer geleidelijke vertraging. De effecten zijn weliswaar klein, maar waarneembaar. Daarnaast blijkt dat weggebruikers de in-car waarschuwingen hoog waarderen en ook geneigd zijn een andere route te nemen, wanneer mogelijk.

Hoewel we een verband vonden tussen het tonen van een melding en het snelheidsverloop of de routekeuze van weggebruikers, zagen we dat de infrastructuur rondom een brug ook van invloed is. Dit gaf voldoende aanleiding om in een volgend onderzoek ook onderscheid te maken naar de infrastructuur rondom een brug en de aanwezigheid van alternatieve routes. Dit vervolgonderzoek is inmiddels gestart, waarbij we tevens een grotere selectie bruggen onderzoeken. We verwachten in het najaar van 2019 de resultaten van dat onderzoek  te kunnen presenteren. Houd onze website dus in de gaten!